Top Down Construction Method အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

Top Down Construction Method အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ဒီတစ္ခါ Top Down Construction Method အေၾကာင္း Junior ညီ ညီမေတြသိေအာင္ အနည္းငယ္ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။ (For Information Only ပါ)

Top Down Construction ဆိုတာက Basement ေတြကို အေပၚကေန (Ground Level ကေန) စျပီး  ေအာက္ဘက္ကို ေဆာက္ရင္း ေျမတူးသြားရတဲ့ Construction Method အမ်ဳိးအစားျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Construction Schedule ကို ျမန္ေစလိုတဲ့အခါ နဲ႔ Steel Strut ေတြမသံုးလုိတဲ့အခါ ေတြမွာ Top Down Construction Method ကို သံုးၾကပါတယ္။ ေဆာက္လုပ္မႈပံုစံ အၾကမ္းဖ်ဥ္း အေနနဲ႔ ဆိုရင္ေတာ့ ပထမ Pile ေတြနဲ႔ Retaining Structure ေတြကို အရင္ လုပ္ရပါတယ္။ Retaining Wall ေတြအေနနဲ႔ေတာ့ Diaphragm Wall သို႔မဟုတ္ Secant Pile Wall ေတြကို လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္ျပီး Pile ေတြမွာ Plunging Columns လုိ႔ေခၚတဲ့ Steel Column ေတြ တပ္ဆင္ေပးရပါတယ္။ အဲဒီ Plunging Column ေတြက Construction လုပ္ေနခ်ိန္မွာ Slabs ေတြကို Support လုပ္ေပးဖို႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာက္ကပံုေတြက Plunge Column ပံု အခ်ဳိ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

ပံု ၁ Basement Slab ေတြကို Plunge Column ေတြက ေထာက္မထားတဲ့ပံုပါ။

ပံု ၂ Plunge Columns ေတြ မတပ္ဆင္ခင္ ေတြ႕ရပံုေတြပါ။ Plunge Column မွာ Shear Stud ေတြဆင္ထားတာ ေတြ႔ရမွာပါ။

ပံု ၃ Plunge Columns ေတြ ပိုင္မွာ ဆင္ေနတဲ႔ပံုပါ။

ပံု ၄ Plunge Columns ေတြ ကို ေျမၾကီးတူးတဲ့အခါ ေတြ႕ရတာပါ။

Top Down Construction မွာ Construction method အေပၚအေျခခံျပီးေတာ့ Full Top down နဲ႔ Semi Top Down Method ရယ္လို႔ရွိပါေသးတယ္။ Construction Schedule လုိအပ္ခ်က္ အေပၚမူတည္ျပီးေတာ့ Full Top Down သို႕မဟုတ္ Semi Top Down method ကို ေရြးခ်ယ္ရတာပါ။

Fully Top down ဆိုတာက Slab တစ္ျပင္လံုးကိုတစ္လႊာၿပီးတစ္ လႊာ ေလာင္းၿပီး ေအာက္ကိုဆင္းသြားတာပါ။ Material နဲ႔ Equipment access အတြက္ slab opening ေတြေတာ့ ခ်န္ထားေပးရပါတယ္။ Fully top down method ကို အသံုးျပဳတဲ့အခါ basement နဲ႔ superstructure ကို တၿပိဳင္ထဲ လုပ္သြားႏိုင္ပါတယ္။ basement မွာ ramp ေတြပါခဲ့ရင္ေတာ့ အဲဒီေနရာေတြမွာ Temporary slab ေလာင္းျခင္းေသာ္၎၊ strut မ်ားျဖင့္ေသာ္၎ support လုပ္ေပးရပါတယ္။ Top Down Construction Method မွာ Ground Floor Slab ကို Working Platform အျဖစ္အသံုးျပဳနုိင္တဲ့အတြက္ Logistic အတြက္ ေျမေနရာ အခက္အခဲရွိတဲ့ Down town area လုိေနရာမ်ဳိးအတြက္ စဥ္းစားသင့္တဲ့ အခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ တစ္ခု သတိထားရမွာက Ground Slab Design ျဖစ္ပါတယ္။ Temporary Use အတြက္ Ground Slab ကို Plunge Column ေတြက Support လုပ္ထားတဲ့အတြက္ Support Location ေတြက Permanent အေျခအေနနဲ႔ ကြဲျပားႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး Construction Load ေတြကို ခံနုိင္ရည္ရွိေအာင္လဲ Design လုပ္ဖို႔လုိပါတယ္။

ေအာက္ကပံုက Top Down Construction Site တစ္ခုရဲ႕ Ground Slab ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္က ပံုက ပံုမွန္ Bottom Up Construction Site တစ္ခုပါ။ Ground Level မွာ Temporary Working Platform လုပ္ထားတာကို ေတြ႕ရမွာပါ။

ေအာက္ကပံုကေတာ့ Fully Top Down Construction Method အတြက္ Study လုပ္ထားတဲ့ပံုပါ။ စင္ကာပူနိုင္ငံ မရီနာ၀မ္း ပရိုဂ်က္အတြက္ တင္ဒါသြင္းဖို႕ Construction Methodology Study လုပ္ခဲ့စဥ္က လုပ္ထားတာပါ။ (စင္ကာပူ မေလးရွား ဖက္စပ္ လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ျပီးေတာ့ အလြန္ၾကီးတဲ့ Project တစ္ခုပါ။ Project Value ေဒၚလာ က ၇ ဘီလီယံ လုိ႔ သိရပါတယ္)

ေအာက္ကပံုေတြကေတာ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဂ်ာကာတာ ျမိဳ႕မွာ ေဆာက္လုပ္မယ့္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေငြေၾကးစင္တာ အမွတ္၂ ရဲ႕ Construction Sequence ကို Study လုပ္တဲ့ပံုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Fully Top Down စနစ္ျဖစ္ျပီး Basement က ၅ ထပ္ပါ။

ေအာက္ကပံုေတြကေတာ့ Top Down Construction Project တစ္ခုမွာ ေျမတူးေနတဲ့ပံုေတြပါ။

ဒါကေတာ့ Column ေတြေလာင္းတဲ့ပံုပါ။ ဗိယက္နမ္က ဆိုဒ္တစ္ခုကပံုေတြပါ။

Semi Top down method မွာေတာ့ slab နဲ႔ column တစ္ခ်ိဳ႕ကို Top down method နဲ႔ လုပ္ၿပီး Lift wall, shear wall စသည္တို႔ကို foundation ၿပီးမွ Bottom up method နဲ႔ ျပန္လုပ္ပါတယ္။ semi Top down လုပ္ရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ Temporary working platform ရဖို႔နဲ႔ strut ေတြ ေလ်ွာ့ဖို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ Superstructure အေနနဲ႔ Foundation ၿပီးေအာင္ေစာင့္ရတဲ့အတြက္ construction က ပိုၾကာမွာပါ။

ေအာက္ကပံုကေတာ့ Semi Top Down Method ကိုသံုးတဲ့ စင္ကာပူ Site တစ္ခုပံုျဖစ္ပါတယ္။ Lift Core wall ေတြကို Foundation Slab ျပီးမွ Bottom Up စနစ္နဲ႔ ျပန္ေဆာက္တဲ့ နည္းစနစ္မ်ဳိးပါ။

 

ေအာက္ကပံုေတြက Semi Top Down Construction Sequence ပံုေတြပါ။ မရီနာ၀မ္း ပရိုဂ်က္အတြက္ Construction Sequence Study လုပ္ထားတဲ့ ပံုေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္ကပံုေတြကေတာ့ ဗိယက္နမ္နုိင္ငံ ဟိုခ်ီမင္းျမိဳ႕႔ေတာ္မွာ ေဆာက္မယ့္ ဆုိင္ဂံု စင္တာအတြက္ Plunging Column Layout Plan နဲ႔ Elevation ပံုေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Construction Method က Semi Top Down Method ျဖစ္ပါတယ္။ (Slab နဲ႔ Column ေတြကို Top Down Method နဲ႔ ေဆာက္လုပ္မွာျဖစ္ျပီး Lift Wall ေတြကို Bottom Up Method နဲ႔ ေဆာက္လုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္။ Basement က ၅ ထပ္ရွိျပီးေတာ့ Tower က ၃၈ ထပ္ပါ။

ဒီပံုကေတာ့ Plunge in Steel Column Layout Plan ပံု ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီပံုေတြကေတာ့ Plange In Column Drawing ေတြပါ။

 

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္
ေအာင္ဆုျမတ္
၃၀ ႏို၀င္ဘာ ၂၀၁၄

Beam ေတြမွာ Concrete cover

Beam ေတြမွာ Concrete cover ကိုဘယ္ကယူမလဲ.......

ဒါေလးတခု မွားတဲ့သူေတြ မွားေနၾကပါတယ္။ အယူအဆအလြဲမ်ားထဲေတာ့ မထည့္ေတာ့ပါဘူး။ Beam ေတြမွာ clear cover ကို 1.5" ထားၾကပါတယ္။ ဒါကို တခ်ိဳ႕က Main bars ကေနယူေနၾကပါတယ္။ အမွန္ကေတာ့ Beam ဆို Stirrups နယ္ကုန္က ယူရမွာပါ။
ACI 318-08, Section 7.7.1 မွာဒီလိုေဖာ္ျပထားပါတယ္။
For Cast-in-place concrete (nonprestressed)
Where concrete cover is
prescribed for a class of structural members, it is measured
to the outer edge of stirrups, ties, or spirals if transverse
reinforcement encloses main bars; to the outermost layer of
bars if more than one layer is used without stirrups or ties;
or to the metal end fitting or duct on post-tensioned
prestressing steel; or to the outermost part of the head on
headed bars.
(ဗိုလ္ဗိုလ္ေက်ာ္)

Civil နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေမးအေျဖ (၁၁)

Civil နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေမးအေျဖ (၁၁)

Structure Designers ျဖစ္ခ်င္လို႔ ဘာစာအုပ္ေတြ ဖတ္ရမလဲ

ဘာစာအုပ္ကို ဖတ္ရမလဲလို႔ ေမးတဲ့အတြက္ သူဟာ သူျဖစ္ခ်င္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ မရွိေသးဘူးဆိုတာ သိပါတယ္။ လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္သြားၿပီဆိုရင္ေတာ့ သူဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ သိသြားပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ လမ္းေၾကာင္းေပၚေရာက္ေအာင္ ဒီ post က အကူအညီေပးပါလိမ့္မယ္။
Structure designer တစ္ေယာက္ သိထားရမယ့္ နယ္ပယ္ေတြက
1) Structural Mechanics
2) Mechanics of Materials
3) Structural Analysis
4) Design
5) Geotechnical Engineering
စတာေတြျဖစ္ပါတယ္။

ဘာေတြမွန္းလဲ မသိဘူးလို႔ ထင္မလားမသိဘူး :-)

ဒါဆိုအဲဒါေတြ ဆက္မေျပာေသးခင္ ဖတ္သင့္တဲ့ စာအုပ္နည္းနည္း အရင္ေျပာပါမယ္။ တကယ္ေတာ့ ဖတ္ရမယ့္ စာအုပ္ေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အစအေနနဲ႔ေတာ့ ကိုယ္နဲ႔အဆင္ေျပမယ့္ စာအုပ္တစ္အုပ္အုပ္ကို စဖတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္မွ က်န္တဲ့စာအုပ္ေတြကို ဖတ္ေပါ့။ ျမန္မာျပည္က အင္ဂ်င္နီယာေတြ အတြက္ေတာ့ ဆရာႀကီးဦးညီလွငယ္ ျပဳစုတဲ့ စာအုပ္ေတြနဲ႔ စသင့္တယ္ ထင္ပါတယ္။
1) Reinforced Concrete Design
2) Structural Steel Design
3) Fundamental of Structural Analysis
စာအုပ္ေတြပါ။ အဲ့ဒီထဲကမွ RC စာအုပ္ကိုစဖတ္ေပါ့။ တစ္အုပ္ကို ေၾကေၾကညက္ညက္ဖတ္ၿပီးသြားရင္ ေနာက္စာအုပ္ေတြ ဆက္ဖတ္ဖို႔ လြယ္သြားသလို စာဖတ္ရမွာလည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘဲ ေပ်ာ္လာပါလိမ့္မယ္။

ခုနကေျပာခဲ့တဲ့ Structure designer တစ္ေယာက္ သိထားရမယ့္ နယ္ပယ္ေတြဆိုတာကို နည္းနည္းေျပာၾကည့္ပါဦးမယ္။

1) Structural Mechanics
Static နဲ႔ Dynamics ဆိုၿပီး (၂)ပိုင္းပါ၀င္ပါတယ္။
Static က Static Equilibrium မွာ သက္ေရာက္တဲ့ Forces ေတြ Moments ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
Dynamics မွာေတာ့ Kinematics လို႔ေခၚတဲ့ ေရြ႕လ်ားေနတဲ့ particles ေတြ objects ေတြ အေၾကာင္းနဲ႔ Kinetics လို႔ေခၚတဲ့  particles ေတြ objects ေတြကို ေရြ႕လ်ားေစတဲ့ Forces ေတြအေၾကာင္း ပါ၀င္ပါတယ္။

2) Mechanics of Materials
Structural Mechanics က Forces ေတြ Moments ေတြအေၾကာင္း ေလ့လာတာျဖစ္ၿပီးေတာ့ Mechanics of Materials ကေတာ့ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ stress ေတြ deformation ေတြကိုပါ ေလ့လာတာျဖစ္ပါတယ္။
ဖတ္သင့္တဲ့ စာအုပ္တခ်ိဳ႕ကေတာ့

3) Structural Analysis
Statically Determinate နဲ႔ Statically Indeterminate ဆိုၿပီးရွိပါတယ္။

1),2),3) က ခြဲျခားေျပာေပမယ့္ စာအုပ္ေတြကေတာ့ စာအုပ္အေနနဲ႔ကေတာ့ သီးသန္႔ရွိသလို တစ္ခုတည္းသီးသန္႔ရယ္ မဟုတ္ဘဲ (၂)မ်ိဳး၊ (၃)မ်ိဳးေရာပါတာေတြလည္းရွိပါတယ္။
ဖတ္သင့္တဲ့ စာအုပ္တခ်ိဳ႕ကေတာ့
    Engineering Mechanics of Solids by Egor. P. Popov
    Mechanics of Materials by R.C. Hibbeler
    DYNAMICS OF STRUCTURES by Anil K. Chopra

4) Design (RC, Steel, etc)
ဒါကေတာ့ RC ဆိုရင္လည္း Footing, Column, Beam, Slab, Wall စတာေတြပါ။ Rc အတြက္စာအုပ္ကလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲ့အထဲကမွ ျမန္မာျပည္က ေက်ာင္းေတြ Refer လုပ္တာကေတာ့
    Design of Concrete Structures by Arthur H. Nilson
ွSteel အေနနဲ႔ဆိုရင္လည္း စာအုပ္က အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲ့အထဲကမွ ျမန္မာျပည္က ေက်ာင္းေတြ Refer လုပ္တာကေတာ့
    Steel Structures Design and Behavior by Charles G. Salmon
Connection design အေနနဲ႔ေတာ့ ေနာက္ထပ္စာအုပ္ေတြ ထပ္ဖတ္ဖို႔ လိုပါဦးမယ္။ နမူနာအေနနဲ႔ေတာ့
    Handbook of structural steel connection design and detail by Akbar R. Tamboli
    SCI P207 Moment Connections
    SCI P212 Simple Connections
ေနာက္ ACI, ASCE, UBC, IBC စတဲ့ code ေတြကိုလည္း ဖတ္ရပါမယ္။

5) Geotechnical Engineering
ွSoil ပိုင္း Foundation ပိုင္းပါ။ ဒီအပိုင္းကေတာ့ Braja စာအုပ္ေတြက ဒီမွာလူႀကိဳက္မ်ားပါတယ္။
ဖတ္သင့္တဲ့ စာအုပ္တခ်ိဳ႕ကေတာ့
    Principles of Foundation Engineering by Braja M. Das
    Geotechnical Engineering Handbook by Braja M. Das
    FOUNDATION ANALYSIS AND DESIGN by Joseph E. Bowles, RE., S.E.

Structure Designers ျဖစ္ဖို႔ ဘယ္စာအုပ္ေတြ ဖတ္ရမလဲ ဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ Chat Box ကေန ေတာ္ေတာ္အေမးခံရတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ အခ်ိန္ေပးေျဖရမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပန္မေျဖျဖစ္ပါဘူး။ ဒီ note က Begineers ေတြအတြက္ လမ္းေၾကာင္းကို ညႊန္ေပးလိုတဲ့ ေစတနာနဲ႔ ေရးျဖစ္တာပါ။ ဆရာတစ္ဆူမဟုတ္တဲ့အတြက္ အမွားပါရင္ ခြင့္လႊတ္ၿပီး အမွန္ျပင္ေပးၾကပါဦးခင္ဗ်ား။
(ဗိုလ္ဗိုလ္ေက်ာ္)

Civil နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေမးအေျဖ (၁၀)

Civil နဲ႕ပတ္သက္တဲ့ အေမးအေျဖ (၁၀)

Can 100 % lap splice be permitted?
ေမး - သံေခ်ာင္း lapping အဆက္ေတြကို 100% splice ဆက္ႏိုင္ပါသလား
ေျဖ -  100% splice ဆက္ႏိုင္ပါသလားဆိုရင္ ဆက္ႏိုင္ပါတယ္
Splice ေတြမွာ Tension splice နဲ႔ Compression splice ဆိုၿပီး ၂ မ်ိဳးရွိပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ beam ေတြမွာ tension splice ကိုသံုးၿပီးေတာ့ column ေတြမွာ compression splice ကိုသံုးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ column ေတြမွာ moment ေၾကာင့္ column မ်က္ႏွာစာတစ္ဖက္ဟာ tension ခံစားရႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့အတြက္ tension splice အေနနဲ႔လည္း စဥ္းစားေပးဖို႔လိုမယ္ထင္ပါတယ္။

Tension splice မွာ ဆက္တဲ့ ရာခိုင္ႏွဳန္း(% of splice) ေပၚမူတည္ၿပီး ဆက္ရမယ့္အရွည္ (splice length) ေျပာင္းလဲမႈရွိပါတယ္။ 100% splice လုပ္မယ္ဆိုရင္ Class B လို႔သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့  Splice length ကို Tension development length ရဲ႕ 1.3 ဆ (1.3ld) ထည့္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ 50% ေအာက္ splice လုပ္မယ္ ေနာက္ၿပီးထည့္ထားတဲ့ steel ကလည္း analysis တြက္ခ်က္လို႔ရတဲ့ steel ထက္ ၂ဆ ရွိတယ္ဆိုရင္ေတာ့ Class A လို႔သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့  Splice length ကို Tension development length အတိုင္း (ld) ထည့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ထည့္ထားတဲ့ steel က analysis တြက္ခ်က္လို႔ရတဲ့ steel ၂ဆေအာက္ငယ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Class B လို႔သတ္မွတ္ၿပီးေတာ့  Splice length ကို Tension development length  ရဲ႕ 1.3 ဆ (1.3ld)အတိုင္း ထည့္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။

Tension development length က မွီခိုတဲ့ factors အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ Formula ေဖာ္ျပဖို႔ရာမွာ modification factor ေတြအမ်ားႀကီးရွိတာမွာ ဒီမွာသံုးေနတဲ့ specification ေတြအရ ရိုးရွင္းတဲ့ပံုစံေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ (အက်ယ္ကို စာအုပ္မွာ ရွာဖတ္ပါ။) 3/4" bar ေအာက္ဆိုရင္ Tension development length က fy db/(25 sqrt fc') ျဖစ္ၿပီးေတာ့  3/4" bar အထက္ဆိုရင္ေတာ့ Tension development length က fy db/(20 sqrt fc') ျဖစ္ပါတယ္။

Compression splice ကေတာ့ ဆက္တဲ့ ရာခိုင္ႏွဳန္း(% of splice) ေပၚမူတည္ၿပီး ဆက္ရမယ့္အရွည္ (splice length) ေျပာင္းလဲမႈမရွိပါ။ သူ႔ရဲ႕ splice length ကေတာ့ steel ရဲ႕ yield strength ေပၚမူတည္ပါတယ္။ fy 60000 psi အထိဆိုရင္ Compression splice length ကို 0.0005 fy db လို႔ေပးၿပီး  fy 60000 psi အထက္ဆိုရင္ေတာ့ Compression splice length ကို (0.0009 fy - 24) db လို႔ေပးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္  Compression splice length က 12" ေအာက္ငယ္လို႔မရပါဘူး။ ေနာက္ fc' က 3000psi ေအာက္ဆိုရင္ splice length ကို ၃ပံု၁ပံုထပ္ေဆာင္းေပးရပါဦးမယ္။
ထပ္မံဖတ္လိုသူမ်ား  ACI 318-08 Code စာအုပ္သို႔မဟုတ္ RC စာအုပ္ေတြရဲ႕ Bond, Anchorage & Development Length ဆိုတဲ့ အခန္းမွာ ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။
(Reference; ACI 318-08)
(ဗိုလ္ဗိုလ္ေက်ာ္)

Measurement (အတိုင္းအတာ) ၊ Standard Method of Measurement (တိုင္းတာနည္း စံပံုစံ)

Measurement (အတိုင္းအတာ) ၊ Standard Method of Measurement (တိုင္းတာနည္း စံပံုစံ)

အင္ဂ်င္နီယာ ပညာရပ္မွာျဖစ္ေစ၊ QuantitySurveyor တစ္ေယာက္အတြက္ျဖစ္ေစ Measurement လို႔ေခၚတဲ့ အတိုင္းအတာဟာ အလြန္အေရးပါတဲ့ပညာရပ္အတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ တကယ့္ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္မွာ အေဆာက္အဦးတစ္ခုရဲ႔ အစိတ္အပိုင္းေတြဟာရထားတြဲဆက္သလို ေရွ႔တြဲျပီးမွ ေနာက္တြဲ ဆက္ရတာမ်ိဳး အျမဲတမ္း ျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္တာပါ။ တည္ေဆာက္ခြင့္ရတဲ့ကာလအပိုင္းအျခား (Construction Period)ေပၚ မူတည္ျပီးျဖစ္ေစ၊ လုပ္သားအင္အား(Menpower)ကို မူတည္ျပီးျဖစ္ေစ၊ လုပ္ငန္းခြင္ ေနရာ အေနအထား(Site Condition)ကို မူတည္ျပီးျဖစ္ေစConstruction Sequence (ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းအစီအစဥ္) ကြာျခားပါတယ္။ ပံုမွန္အားျဖင့္၁ ျပီးမွ ၂၊ ၂ ျပီးမွ ၃ ျဖစ္ေပမယ့္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ၁ ျပီးေတာ့ ၃၊ ၃ ျပီးမွ ၂ ျပန္သြားရတာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလို အခါမ်ိဳးမွာ အတိုင္းအတာ ေသခ်ာမွ အပိုင္းတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုက အံဝင္ခြင္က် ခ်ိတ္ဆက္မိမွာပါ။

ျမိဳ႕ျပ အင္ဂ်င္နီယာ တစ္ေယာက္အတြက္ေတာ့ခ်ိန္သီးခ်တာ၊ ေရညီမ်ဥ္းဆြဲတာလည္း အတိုင္းအတာျဖစ္သလို၊ မ်ဥ္းတံဆြဲတာလည္း တိုင္းတာျခင္းတစ္မ်ိဳးပါ။ေက်ာင္းတုန္းက အလုပ္ရံုမွာ လက္သမားပညာ၊ ပန္းရံပညာကို ေသခ်ာသင္ယူဖူးရင္ ျမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာတစ္ေယာက္အတြက္၁လက္မ၊ ၁ဒီဂရီဆိုတာလည္း ဘယ္ေလာက္အေရးပါေၾကာင္း သိၾကပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာေပးရရင္ နံရံနဲ႔ၾကမ္းျပင္ ေထာင့္မွန္က်ရမယ့္ေနရာမွာ မေတာ္တဆ ၉၁ဒီဂရီျဖစ္သြားလို႔ ရပါသလား။ ကြန္ဂရစ္တိုင္မ်က္ႏွာျပင္တစ္ခုကို ဘိလပ္ေျမနဲ႔အေခ်ာကိုင္တဲ့အခါ ေအာင္ေျခက ၁လက္မထုျဖစ္ျပီး အေပၚပိုင္းက၂လက္မထုျဖစ္ခဲ့ရင္ ဘာျဖစ္ႏိုင္ပါသလဲ။ ဘယ္လိုကြာျခားမလဲဆိုတာ မ်က္စိနဲ႔ ရိုးရိုးေလးၾကည့္ရင္ေတာင္သိႏိုင္ပါတယ္။

အလားတူပါပဲ။ Quantity Surveyor တစ္ေယာက္အတြက္လည္းအတိုင္းအတာဆိုတာ အေရးအၾကီးဆံုး ေနရာမွာ ရွိတဲ့ အခ်က္တစ္ခုပါ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ တိုင္းတာလိုက္တဲ့ဒသ၁မ ေနရာေလးတစ္ခုဟာလည္း ေငြေၾကးကိုကြာျခားေစလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ Quantity Surveying ရဲ႕အေျခခံပညာဆိုရင္လည္း မမွားပါဘူး။ အဲ့ဒီအတြက္ ေက်ာင္းမွာ Estimate သင္တုန္းကတည္းကMeasurement ဘယ္လိုတိုင္းရမယ္ ဆိုတာကို သင္ေပး လိုက္ျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ျပန္ျပီး ေႏြးေပးရဦးမယ္ဆိုရင္ေတာ့အေဆာက္အဦးတစ္ခုကို တိုင္းတာတဲ့ေနရာမွာ နည္း ၃ နည္းနဲ႔ တိုင္းတာႏိုင္ပါတယ္။

ပထမတစ္နည္းကေတာ့ Center to Center လို႔ေခၚတဲ့တစ္ဘက္အလယ္မွတ္ကေန  ေနာက္တစ္ဘက္အလယ္မွတ္ထိ တိုင္းတာတဲ့နည္းပါ။




ဒုတိယနည္းကေတာ့ Outer to Outer လို႔ေခၚတဲ့တစ္ဘက္အျပင္ဘက္ နံရံကေန ေနာက္တစ္ဘက္ အျပင္ဘက္နံရံထိ တိုင္းတာတဲ့နည္း ျဖစ္ပါတယ္။




ေနာက္ဆံုးတစ္နည္းကေတာ့ တစ္ဘက္နံရံအတြင္းဘက္ကေနေနာက္တစ္ဘက္နံရံ အတြင္းဘက္ထိ တိုင္းတာတဲ့ Inner to Inner Method ျဖစ္ပါတယ္။




အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ရိုးရွင္းလြယ္ကူတဲ့ Center to Center Methodကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ တစ္ခုသတိျပဳေစခ်င္တာကေတာ့ပံုေပၚမွာ အတိုင္းအတာျပဳလုပ္တဲ့အခါ အထက္ကေျပာခဲ့တဲ့ နည္း၃နည္းထဲက ဘာနည္းနဲ႔ အသံုးျပဳျပီးတိုင္းတာမလဲဆိုတာ ေသခ်ာဆံုးျဖတ္ပါ။  တကယ္လို႔မ်ားCenter to Center Method ကိုသံုးခဲ့မယ္ဆိုရင္ အစကေနဆံုးတဲ့အထိ အဲ့ဒီနည္းတစ္တည္းနဲ႔ပဲတြက္တာပိုေကာင္းပါလိမ့္မယ္။ ဒီအပိုင္းကို တစ္နည္းနဲ႔တြက္လိုက္၊ ေနာက္တစ္ပိုင္းကို ေနာက္တစ္နည္းနဲ႔တြက္လိုက္ဆိုရင္ လိုအပ္တဲ့ အတိုးအေလ်ာ့၊ အဝင္အထြက္ေနရာေတြမွာ မွားတတ္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲ တြက္ခဲ့တြက္ခဲ့ ေနာက္ဆံုးရလဒ္ကေတာ့ အတူတူပဲ ရမွာပါ။

အခုေျပာခဲ့သေလာက္ဟာEstimate သင္တဲ့အခါပထမဆံုး စသင္ခဲ့ရတဲ့ အေျခခံတိုင္းတာနည္းျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းတာနည္းကိုသိျပီးတဲ့အခါ ပံုကိုၾကည့္ျပီး Measurement စလုပ္ပါေတာ့မယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း ဒါကို   Taking Out လုပ္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။ မ်ိဳးတူရာကိုထုတ္ႏႈတ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာပါ။ Measurement လုပ္တဲ့အခါ Quantity Surveyor တစ္ေယာက္အေနနဲ႔နားလည္ရမွာက ၃ ပိုင္းရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့ အေၾကာင္းအရာ(Description) ၊ ယူနစ္(Unit)နဲ႔ အေရအတြက္(Quantity) လို႔ဆိုရပါမယ္။ ဒါဆိုရင္ အေၾကာင္းအရာဆိုတာကို ဘယ္လိုေရးၾကမလဲ၊ဘာယူနစ္နဲ႔တိုင္းျပီး အေရအတြက္ကို ထုတ္ယူမလဲ။

ေက်ာင္းမွာသင္ခဲ့တဲ့ အတြက္ေတာ့ အၾကမ္းအားျဖင့္ ကြန္ဂရစ္ဆိုရင္ ကုဗေပ၊ သံေခ်ာင္းဆိုရင္ မက္ထရစ္တန္(သို႔မဟုတ္)ကီလိုဂရမ္၊ သစ္သားဆိုရင္ ကုဗေပ(သို႔မဟုတ္)တန္ ဆိုတဲ့ ယူနစ္ေတြနဲ႔ တိုင္းတာရေၾကာင္းသိျပီးသားျဖစ္မွာပါ။ ျမန္မာျပည္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းခြင္မွာေတာ့ “က်င္း” ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းနဲ႔လည္းသံုးပါေသးတယ္။ ၁ က်င္းလို႔ သံုးလိုက္တာနဲ႔ ကြန္ကရစ္ဆိုရင္ ၁၀ဝ ကုဗေပ၊ သစ္သားဆိုရင္၅၀ ကုဗေပ ဆိုျပီး အလိုလိုနားလည္ရပါတယ္။ အခုေနာက္ျပီး စနစ္ေတြေျပာင္းလာတဲ့အခါ ယူနစ္ေတြမွာFPS System ( Foot, Pound , Second ) ကေန MKS System ( Meter, Kilogram, Second ) ကိုလိုက္ျပီး ေျပာင္းလာပါတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ ပံုေတြမွာလည္း ေပ ဆိုတဲ့ယူနစ္အစား၊ မီတာ လို႔ေျပာင္းလဲျပီးသံုးပါတယ္။ဒါက ယူနစ္အပိုင္းပါ။

အေၾကာင္းအရာပိုင္းၾကေတာ့ကိုယ္နားလည္လြယ္သလို ကြန္ဂရစ္၊ သံေခ်ာင္းဆိုျပီး တံုးတိေရးလို႔ မရေတာ့ပါဘူး။ ဘယ္အစိတ္အပိုင္းမွာသံုးထားတဲ့ ကြန္ဂရစ္ Gradeဘယ္ေလာက္၊ သံကူကြန္ဂရစ္ (Reinforce Concrete)လား ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြျပည့္စံုေအာင္ေရးေပးမွ ေဈးႏႈန္းသင့္တဲ့အခါ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ ေဈးႏႈန္းကိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။ဒီလိုတိုင္းတာၾကတဲ့အခါ အေၾကာင္းအရာတစ္မ်ိဳးတည္းကိုပဲ တစ္ေယာက္က m² ၊ တစ္ေယာက္ကm³ မတူတဲ့ ယူနစ္ေတြနဲ႔ တိုင္းၾကႏိုင္ေကာင္း တိုင္းတာႏိုင္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုမတူတာေတြကိုတေျပးညီတည္းျဖစ္ေစဖို႔ စကၤာပူႏိုင္ငံမွာေတာ့ Standard Method of Measurement (SMM)ကိုမွီျငမ္းရပါတယ္။

SMMမွာ လုပ္ငန္းအမ်ိဳးအစားအလိုက္အေၾကာင္းအရာကို ဘယ္လိုျပည့္စံုေအာင္ေရးျပီး ဘာယူနစ္နဲ႔ အေရအတြက္ထုတ္ေပးရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးကိုေပးထားျပီး Quantity Surveyorတိုင္း ေလ့လာဖတ္ရွဳသင့္တဲ့ လက္စြဲစာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ Yellow Book နဲ႔ခပ္ဆင္ဆင္တူပါတယ္။ Yellow Bookမွာေတာ့ Descriptionတစ္ခုစီအတြက္ ၁ဝဝ ကုဗေပကို မူတည္ျပီး Material ဘယ္ေလာက္ကုန္မယ္၊ Labour ဘယ္နွေယာက္သံုးရမယ္၊အေလအလြင့္ (Wastage) ဘယ္ေလာက္ထည့္ေပါင္းရမယ္ ဆိုတာေတြပါဝင္ပါတယ္။ SMM မွာေတာ့ အဲ့ဒီလိုေပးထားတာမ်ိဳး မေတြ ့့ဖူးပါဘူး။ အခုလက္ရွိ စကၤာပူမွာ သံုးေနတာကေတာ့ SMM2 ျဖစ္ျပီး UKStandard ဆိုရင္ေတာ့ SMM7 ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

https://dl.dropboxusercontent.com/u/35915150/SMM2.pdf
https://dl.dropboxusercontent.com/u/35915150/SMM7.pdf

ေနာက္ထပ္အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္ကေတာ့တိုင္းတာတဲ့အခါ ကိုယ္ရတဲ့ အေရအတြက္ကို ေက်ာင္းတုန္းက သင္ခဲ့ရတဲ့ Measurement Formကအလ်ား(Length)၊ အနံ(Width)၊ အျမင့္(Height) ဆိုတဲ့ ၃ခ်က္အျပင္ ဘယ္လိုတိုင္းလိုက္လို႕ဒီအေရအတြက္ရသလဲ ဆိုတာကို ပံုနံပါတ္နဲ႔တကြ မွတ္ခ်က္ ေရးထားဖို႕ ေလးေလးနက္နက္ တိုက္တြန္းခ်င္တာပါ။Measurement ရဲ႕သေဘာအရ လူ၁၀ေယာက္တြက္တဲ့အခါ ရလဒ္ ၁၀မ်ိဳးထြက္တတ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ဒသမကြာပါတယ္။ Auto CAD နဲ႕တိုင္းရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ ခုေနာက္ပိုင္း PDF Softwareတိုးတက္လာတဲ့အတြက္ ပံုကို PDF Measurement နဲ႔လည္း တိုင္းႏိုင္ေပမယ့္ တစ္ေယာက္တိုင္းတာနဲ႔ေနာက္တစ္ေယာက္တိုင္းတာ ထပ္တူက်ေအာင္ တူတာေတာ့ အလြန္နည္းပါေသးတယ္။ ဒီလိုမွတ္ခ်က္ေရးတဲ့အတြက္တကယ္လို႔မ်ား ကိုယ္မဟုတ္တဲ့ တျခားတစ္ေယာက္ရဲ႕အလုပ္ကို လႊဲေျပာင္း ယူရတာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ကိုယ့္အလုပ္ကို သူမ်ားက ယူလုပ္ရတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အရမ္းကို လြယ္ကူျပီး အခ်ိန္ကုန္သက္သာ၊လူလည္း သက္သာေစပါတယ္။ အေရအတြက္လည္း ပိုျပီးတိက်မွန္ကန္ပါတယ္။ BQ Form နဲ႔ MeasurementForm မတူပါဘူး။ BQ ဆိုတာက Measurement ကရလာတဲ့ ရလဒ္အားလံုးကို ေပါင္းျပီး စုစုေပါင္းအေရအတြက္တစ္ခုကိုပဲ ျပတဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ Measurement Form ဆိုတာက အေသးစိတ္တြက္ထားတဲ့အဆင့္ပဲရွိပါေသးတယ္။

ဒါေၾကာင့္ Quantity Surveyor ဆိုတာEstimator သက္သက္မဟုတ္ေသာ္လည္း Estimate ဆိုတာကေတာ့ QS အေနနဲ႔ လုပ္တတ္ရမယ့္အလုပ္တစ္ခုပါ။Estimate ရဖို႔အတြက္ Measurement ကိုလည္းစနစ္တက် လုပ္တတ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ စနစ္က်တဲ့ MeasurementForm တစ္ေစာင္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ SMM ကိုလည္း ေလ့လာဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့ျပီးျပီျဖစ္လို႔Measurement (အတိုင္းအတာ) ၊  Standard Method of Measurement (တိုင္းတာနည္း စံပံုစံ)အေၾကာင္းကိုေတာ့ ဒီမွာပဲ ရပ္ပါမယ္။

လဲ့လဲ့ဝင္း
၆ ဧျပီ ၂၀၁၄


စာၾကြင္း၊    ၊ ကြ်န္မကစာေရးရျခင္းကို ဝါသနာပါတဲ့သူတစ္ေယာက္ပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၇ႏွစ္ (၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္) ေလာက္က သူမ်ားေရးတဲ့ဘေလာ့ေတြကို လိုက္ဖတ္မိရာကစျပီး GreenGirl ဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ စိတ္ကူးမိရာေလးေတြ ေရးျဖစ္ခဲ့သလို၊လြမ္းသုရင္ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းတုန္းက ကဗ်ာေရးတဲ့ နံမည္နဲ႔လည္း စာတိုေပစေလးေတြ ေရးဖူးခဲ့ပါတယ္။အလုပ္တစ္ဘက္လုပ္ရင္းနဲ႕ စာေရးျဖစ္တဲ့အခါ ကိုယ့္တုန္းက မသိခဲ့မတတ္ခဲ့တာေတြကို ေနာက္လူေတြသိေစခ်င္တဲ့စိတ္နဲ႔ ကိုယ္တတ္သေလာက္ Quantity Surveyor အေၾကာင္းစျပီးေရးျဖစ္ခဲ့တာပါ။ဒါေပမယ့္ ၂၀ဝ၉ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ စာေရးက်ဲခဲ့သလို ဘေလာ့နဲ႔လံုးဝေဝးကြာသြားပါတယ္။ QS အေၾကာင္းကိုေတာ့ ဆက္ေရးေပးဖို႔ တိုက္တြန္းတဲ့သူေတြ ရွိေနေသးေပမယ့္ဆက္မေရးျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ အေၾကာင္းကေတာ့ အတန္းတူသူငယ္ခ်င္းေတြ နဲ႔ စီနီယာေတြကို အားနာလို႔ပါ။ကိုယ္တတ္သလို၊ ကိုယ္သိသလို သူတို႔ေတြလည္း သိျပီးသားျဖစ္ေနေလာက္ျပီလို႔ ေတြးမိတဲ့အခါအားနာလို႔ ဆက္မေရးေတာ့တာပါ။ ဒီလိုနဲ႔ အပိုင္း ၃ ပိုင္းမွာရပ္ေနရာကေန ၂၀၁၂ခုႏွစ္က သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ျမန္မာျပည္ျပန္မယ္ဆိုေတာ့ ေက်ာင္းျပီးစ ဂ်ဴနီယာေတြကို ေျပာျပခ်င္တယ္ဆိုတာေၾကာင့္ အပိုင္း၅ အထိျပီးေအာင္ဆက္ေရးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဘေလာ့ပိတ္ထားျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘေလာ့မွာေတာ့ မတင္ခဲ့ပါဘူး။QS အေၾကာင္း ကိုယ္ေရးခဲ့တာကို သိေနတဲ့သူေတြကေတာ့ ဒီေန႔ဒီအခ်ိန္အထိ ဆက္ျပီးေရးေနဖို႔တိုက္တြန္းေနဆဲဆိုေပမယ့္ ကြ်န္မလံုးဝ လံုးဝ ဆက္မေရးခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ လိုအပ္တဲ့သူေတြအတြက္ကိုယ္သိတာကို ေျပာျပခ်င္ေနေသးတဲ့စိတ္ေတာ့ အျမဲရွိေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အခုအခ်ိန္မွာတတ္ႏိုင္သေလာက္ေလး ျပန္ေရးဖို႔ ၾကိဳးစားပါ့မယ္။ နည္းပညာအေၾကာင္း ေရးေပမယ့္ စာလံုးအၾကီးၾကီးေတြနဲ႕မေရးတတ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္နားလည္သလို သူမ်ားနားလည္မယ့္ စာလံုးနဲ႔ပဲ ေရးျဖစ္မွာပါ။သိျပီးတတ္ျပီးသား သူငယ္ခ်င္းမ်ား၊ စီနီယာမ်ားအေနနဲ႕ လိုအပ္တာရွိခဲ့ရင္္ ျဖည့္စြက္အၾကံျပဳႏိုင္ပါတယ္။QS ပညာကို မသိေသးတဲ့၊ ေလ့လာသင္ယူေနဆဲ ေမာင္ငယ္ညီမငယ္မ်ား အတြက္လည္း အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိအေထာက္အကူ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါေၾကာင္း။

Unit Conversion

Unit Conversion

Analysis of Rate ( Yellow Book ) မွာ ပါရွိတဲ့ ယူနစ္ေတြနဲ႔ လက္ေတြ႕ေစ်းကြက္မွာ အသံုးျပဳေနတဲ့ယူနစ္ေတြက တစ္ခါတစ္ေလမွာ ကြာျခားေနတတ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအခါမွာ ကိုယ္လိုအပ္တဲ့ ယူနစ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီတဲ့ေစ်းႏႈန္းကိုရဖို႔ ယူနစ္တစ္ခုကေန တစ္ခုကို ေျပာင္းေပးရပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုေျပာင္းလဲတဲ့အခါအမ်ားဆံုးေျပာင္းဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ယူနစ္ေတြကို စုစည္းမိသေလာက္ ေ၀မွ်ေပးလိုက္ပါတယ္။ ယူနစ္ေျပာင္းဖို႔အတြက္အခက္အခဲ ျဖစ္ေနသူေတြအတြက္ အသံုး၀င္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။



သံေခ်ာင္း( Rebar ) အေလးခ်ိန္ တြက္ရန္ပံုေသနည္း = Ø (mm) x Ø (mm) x 0.006168 = Rebar (Kg)

Rebar 1Ton  = 1000 Kg

သစ္ ၁ တန္   =  ၅၀ ကုဗေပ

၁ ဟန္ဒရိတ္  =  ၁၁၂ ေပါင္

၂၀ ဟန္ဒရိတ္( CWT ) = ၁ တန္

၁ တန္    = ၂၂၄၀ ေပါင္

၁ ပိသာ   = ၃.၆ ေပါင္

၁ ဧက     = ၄၃၅၆၀ စတုရန္းေပ 

၁ ဧက     = 0.404686 Hectares

ဘိလပ္ေျမ၁ အိတ္  = ၁၁၂ ေပါင္ ( ၁ ဟန္ဒရိတ္ ၊ 1 CWT)

1 Gross= 12 Dozen

Liquid  1 m³  =  218.67 Gallons

1Drum   = 50 Gallons

1 ft³         = 6.24 Gallons

1Gallon  = 2 Viss ( ပိသာ )

1CWT    = 31.11 Viss

1lb        = 0.278 Viss

Water 1Gallon  = 8.34 lbs

Glue 1Gallon    =  10.70 lbs

1Inch   = 2.54 centimeter

1cm     = 0.3937 inch

1ft       =  0.3048 meter

1 m       = 3.28 ft

1 m²       = 10.80 ft²

1 Yard (ကိုက္ ) =  0.9144 m

1 m         = 1.0940 yards

1mile      = 1.6090 Km

1Km       = 0.6214 Mile

1 Gallon = 4.54 Liters

1Liter    = 0.22 Gallon

1Ounces  = 28.53 Grams

1Gram    = 0.0352 Ounce

1Kg        = 2.2 lb

1lb          = 0.4536 Kg

ဆရာ ဦးအုန္းျမင့္( ဒီဇယ္ ) ေရးတဲ့ အလုပ္ရံုတြက္ခ်က္မႈပညာမ်ားႏွင့္ အေထြေထြမွတ္စုမ်ား စာအုပ္မွာေတာ့လုပ္ငန္းသံုး ပစည္းမ်ား၏ခန္႔မွန္းေျခ အေလးခ်ိန္မ်ား ဆိုတဲ့ဇယားနဲ႔ ေရးထားတာရွိပါတယ္။




ဒီထက္ပိုျပီးလိုအပ္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဦးအုန္းျမင့္ ( ဒီဇယ္ ) ရဲ႕ အလုပ္ရံုတြက္ခ်က္မႈပညာမ်ားႏွင့္ အေထြေထြမွတ္စုမ်ားစာအုပ္ ကို ေလ့လာေစခ်င္ပါတယ္။ ဆရာ့စာအုပ္မွာ ျမိဳ႕ျပ အင္ဂ်င္နီယာမ်ား အတြက္သာမက အျခားအင္ဂ်င္နီယာ ဘာသာရပ္မ်ားအတြက္ လိုအပ္တဲ့ ယူနစ္အတိုင္းအတာမ်ား၊ ဆက္သြယ္မႈမ်ားကိုလည္းအေသးစိတ္ ေရးသားထားတဲ့အတြက္ ေဆာင္ထားႏိုင္ရင္၊ ေလ့လာႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပဲျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့အင္တာနက္လြယ္လြယ္ကူကူ အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့ သူေတြအေနနဲ႔ အင္တာနက္မွာ လိုအပ္သလို ရွာေဖြႏိုင္ေနပါျပီ။ အင္တာနက္ လက္တစ္ကမ္း မရွိတဲ့ သူေတြအတြက္ေတာ့ အခုစုစည္းမိသေလာက္ ဆက္သြယ္ခ်က္ေတြကအတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ အသံုး၀င္ပါလိမ့္မယ္။


လဲ့လဲ့၀င္း
၂၆ ေမ ၂၀၁၄

Excavation လုပ္ငန္းေတြမွာ Ground settlement monitoring ကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ ရိုးရွင္းေသာ နည္းလမ္းတခုကို အၾကံျပဳ ျခင္း ..။

Excavation လုပ္ငန္းေတြမွာ Ground settlement monitoring ကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ ရိုးရွင္းေသာ နည္းလမ္းတခုကို အၾကံျပဳ ျခင္း ..။

Excavation လုပ္ငန္းေတြမွာ Ground settlement monitoring ကို ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ ရိုးရွင္းေသာ နည္းလမ္းတခုကို အၾကံျပဳ ျခင္း ..။

သည္ပို႔စ္ကို အပိုင္း ၃ ပိုင္း ေရးပါမယ္။

အပိုင္း ၁။ ျမန္မာကုဒ္မွာပါတဲ့ Geotechnical Instrumentation အပိုင္းအေပၚ တဦးတည္း အျမင္

အပိုင္း ၂။ Ground Settlement monitoring လုိအပ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းအခ်ိဳ႕

အပုိင္း ၃။ ျပည္တြင္းက ဆိုဒ္ေတြမွာ အသံုးျပဳႏုိင္မယ့္ ရိုးရွင္းေသာ ground monitoring system တခုကို အၾကံျပဳ ျခင္း

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

အပိုင္း ၁။ ျမန္မာကုဒ္မွာပါတဲ့ Geotechnical Instrumentation အပိုင္းအေပၚ တဦးတည္း အျမင္

Myanmar National Building Code 2012 (Draft) ရဲ႕ PART 4 ၊ SOILS AND FOUNDATIONS အခန္းရဲ႕ APPENDIX E ၊ Geotechnical Instrumentation အေပၚ တဦးတည္း အျမင္ကို တင္ျပပါရေစ။

ျမန္မာကုဒ္မွာ သည္အခန္းကို စာမ်က္ႏွာ ၂ ခုနဲ႔ Ground instrumentation နဲ႔ဆိုင္တာေလး ပါတယ္ဆုိရံု ထည့္ထားတယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။ ျမန္မာကုဒ္မွာ Ground Instrumentation အခန္းကို ေဖာ္ျပထားမႈ အရမ္းကို နည္းလြန္းပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အသံုးျပဳဖို႔ ညႊန္းထားတဲ့ နည္းလမ္းအခ်ိဳ႕က ၁၉၇၃ ခုႏွစ္ေလာက္က ထုတ္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္က ျဖစ္တဲ့အတြက္ ေခတ္မွီ ground instrumentation ေတြ ထြက္ေပၚေနတဲ့ အခုလုိ ခ်ိန္မ်ိဳးနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ ေခတ္ေနာက္က်ေနပါျပီ။

ျဖစ္ႏုိင္ရင္ Myanmar National Building Code 2012 (Draft) ရဲ႕ PART 4 ၊ APPENDIX E ၊ Geotechnical Instrumentation အပိုင္းကို ပိုျပီး ျပည့္ျပည့္စံုစံု ၊ ေခတ္နဲ႔ ေလ်ာ္ညီေအာင္ ျပန္ျပင္သင့္တယ္လုိ႔ ျမင္ပါတယ္။

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

အပိုင္း ၂။ Ground Settlement monitoring လုိအပ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းအခ်ိဳ႕

အေဆာက္အဦ ေျမေအာက္ထပ္ basement မ်ားအတြက္ ေျမၾကီးတူးေဖာ္တဲ့အခါ (ေျမကာနံရံ ပါသည္ျဖစ္ေစ ၊ မပါသည္ျဖစ္ေစ) ေျမၾကီးရဲ႕ stress release သေဘာအရ ေဘးပတ္၀န္းက်င္မွာ ေျမနိမ့္က်တဲ့ ျပသာနာ settlement problem ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

လူေနထူထပ္တဲ့ ျမိဳ႕ျပထဲမွာ ေျမတူးတဲ့အခါ ေဘးပတ္လည္မွာလည္း အေဆာက္အဦေတြ ရွိတာေၾကာင့္ ေျမကာနံရံ retaining wall နဲ႔ ေျမမျပိဳေအာင္ ထိန္းျပီးမွ ေျမတူးတတ္ၾကသလို ၊ လူေန မထူထပ္တဲ့ ေနရာမွာ ေျမကာနံရံ မပါဘဲ slope cut ပံုစံနဲ႔လည္း တူးေဖာ္တတ္ၾကပါတယ္။

ျမန္မာျပည္က ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ရိုက္ထားတဲ့ ဓါတ္ပံုေတြကို ၾကည့္တဲအခါ..

အခ်ိဳ႕ ေျမတူး လုပ္ငန္းေတြမွာ retaining wall ပါသလို ၊ တခ်ိဳ႕ လုပ္ငန္းေတြမွာ retaining wall မပါဘဲ ေျမကို တည့္အတိ ျဖတ္ထားၾကတာကို ျမင္ရပါတယ္။ ေျမေကာင္းရင္ ေျမကာနံရံမပါဘဲ တည့္အတိ ပံုစံနဲ႔ တူးေဖာ္လုိ႔ ရပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ေျမေကာင္းရင္ တည့္အတိ တူးထားတဲ့ေျမ မျပိဳက်ေပမယ့္ ေဘးပတ္လည္၀န္းက်င္မွာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေျမနိမ့္က်တတ္ပါတယ္။ ၾကာေလေလ ပိုနိမ့္က်ေလေလ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

Retaining wall နဲ႔ ေျမတူးရင္လည္း ေဘး၀န္းက်င္က နိမ့္က်ႏိုင္တာပါပဲ။ retaining wall ဒီဇိုင္းလုပ္တဲ့အခါ wall movement ကို zero ထားျပီး ဒီဇိုင္းလုပ္တဲ့ rigid wall design ဆိုတာ မရွိသေလာက္ နည္းပါတယ္။ wall movement ကို zero ထားႏုိင္ေစဦးေတာ့ ၊ Installation effect ေၾကာင့္ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ေျမက နိမ့္က်ႏိုင္တာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ဆို္ဒ္က ေျမတူးတာေၾကာင့္ ေဘး၀န္းက်င္က ေျမနိမ့္က်ျပီး shallow foundation နဲ႔ ေဆာက္ထားတဲ့ ေဘးအိမ္ေတြမွာ differential settlement ျဖစ္ကာ နံရံမ်ား အက္လာျခင္း ၊ ၾကမ္းခင္းမ်ား နိမ့္က်ျခင္း စတာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ျပီး ၊ တဘက္နဲ႔ တဘက္ အျငင္းပြားမႈေတြ တရားရံုးမွာ စကားေျပာရတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

စင္ကာပူမွာ project တခု ေဆာက္ဖုိ႔ ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေတာင္းတဲ့အခါ excavation ပါမယ္ဆုိရင္ ground monitoring အစီအစဥ္ပါ တခါတည္း တင္ျပရပါမယ္။ ကိုယ္ေျမတူးလုိ႔ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ေျမ နိမ့္က်မွာကို ဘယ္လုိ ေစာင့္ၾကည့္ပါမယ္ ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ပါပဲ။

Ground monitoring အစီအစဥ္မွာ အသံုးျပဳတဲ့ monitoring instrumentations ေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ ဥပမာ .. inclinometer, piezometer, extensometer, tilt meter စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိပါတယ္။ instruementation ေတြကို အသံုးျပဳမယ္ဆုိရင္ နည္းပညာ ၊ ကၽြမ္းက်င္မႈ နဲ႔ ေငြကုန္က်မႈတို႔ လုိအပ္ပါမယ္။

Instruementation ေတြအေၾကာင္းကို ေနာက္ထပ္ ပို႔စ္တခုမွာ အက်ယ္ ေဖာ္ျပမွာ ျဖစ္ျပီး သည္ပိုစ္႔မွာေတာ့ ျပည္တြင္းက ဆိုဒ္ေတြမွာ အသံုးျပဳႏုိင္မယ့္ ground monitoring system တခုကို အၾကံျပဳ တင္ျပလိုပါတယ္။ နည္းပညာ ၊ ကၽြမ္းက်င္မႈ နဲ႔ ေငြ အပုိ ကုန္က်မႈလည္း မရွိဘဲ မည္သည့္ ဆိုဒ္အင္ဂ်င္နီယာ မဆုိ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ ရိုးရွင္းေသာ နည္းလမ္းတခု ျဖစ္ပါမယ္။

xxxxxxxxxxxxxxxxx

အပုိင္း ၃။ ျပည္တြင္းက ဆိုဒ္ေတြမွာ အသံုးျပဳႏုိင္မယ့္ ရိုးရွင္းေသာ ground monitoring system တခုကို အၾကံျပဳျခင္း

ျမန္မာျပည္မွာ ေျမေအာက္ထပ္ အတြက္ ေျမတူး excavation တဲ့အခါ ေငြအပို ကုန္က်မႈ မရွိဘဲ monitoring ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မည့္ နည္းလမ္းက auto level instrument နဲ႔ ၾကိဳတင္သတ္မွတ္ထားတဲ့ settlement marker ေတြကို အျမဲ ေစာင့္ၾကည့္မယ့္ နည္းလမ္းပါ။

သည္နည္းလမ္းအတြက္ လိုအပ္မွာက

၁။ auto level - ေဆာက္လုပ္ေရး ဆုိဒ္ေတြမွာ ေျမအနိမ့္အျမင့္ တိုင္းတဲ့ auto level စက္ကေလးေတြ ရွိႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။ ဆိုဒ္တခုမွာ auto level တခု မရွိလည္း ေန႔စဥ္ တုိင္းတာမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ တျခားဆိုဒ္ေတြနဲ႔ မွ်သံုးႏုိင္ပါတယ္။

၂။ တိုင္းတာမည့္ အစီအစဥ္ (Frequency) - ကိုယ့္ဆိုဒ္ေဘးမွာ ေျမနိမ့္က်ေနသလား ဆုိတာကို ေန႔စဥ္ တုိင္းတာဖို႔ ေယဘုယ် မလုိပါဘူး။ တပတ္တခါေလာက္ ပံုမွန္တိုင္းေနျပီး ၊ သာမန္မဟုတ္တဲ့ အေျခအေနမွ ေန႔စဥ္တုိင္းႏုိင္ပါတယ္။

၃။ settlement markers - ေျမနိမ့္က်မႈကို တိုင္းတာဖုိ႔ ၾကိဳတင္ေနရာ သတ္မွတ္ျပီး ၊ reduced level ကို တိုင္းတာတြက္ခ်က္ထားတဲ့ settlement markers မ်ား လိုအပ္ပါတယ္။ Building settlement marker နဲ႔ Ground settlement markers ေတြလုိ႔ ခြဲျပီး သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။

Building settlement marker - ပံု ၁ နဲ႔ ၂ ကို ၾကည့္ရင္ လမ္းေပၚ နဲ႔ အုတ္နံရံေပၚက settlement marker ေတြကို ျမင္ႏိုင္ပါမယ္။ လမ္းနိမ့္က်သလား ၊ အုတ္နံရံ နိမ့္က်သလားဆိုတာ တိုင္းတာႏုိင္ပါမယ္။

Ground settlement marker - ေျမၾကီးထဲကို ၄ - ၅ ေပေလာက္ ရွည္မယ့္ deformed bar သံေခ်ာင္းရိုက္သြင္းျပီး ေျမေပၚ ၅-၆ လက္မေလာက္ ေဖာ္ထားရင္ ျဖစ္ပါတယ္။ နံေဘးမွာ ေရတုိက္စားမႈ မရွိေအာင္ ကြန္ကရစ္ ဖို႔ထားျပီး ၊ အလြယ္မပ်က္စီးေအာင္ ကာရံထားရပါမယ္။ ေျမေပၚ ေပၚေနတဲ႔ သံေခ်ာင္းထိပ္ရဲ႕ reduced level ကို တိုင္းတာထားရပါမယ္။ ေျမနိမ့္က်တာနဲ႔ အမွ် သံေခ်ာင္းလည္း နိမ့္၀င္သြားမွာမို႔ ဘယ္ေလာက္ နိမ့္၀င္သြားတယ္ဆုိတာကို သိရွိႏုိင္ပါမယ္။

Settlement markers ေတြကို ေျမတူးတဲ့ ဆိုဒ္ေဘးတေလွ်ာက္ ပတ္ပတ္လည္မွာ မပ်က္စီးေအာင္ သင့္ေတာ္သလုိ ေနရာ သတ္မွတ္ထားႏုိင္ပါတယ္။

ပံု ၃ ကို ၾကည့္ရင္ စင္ကာပူမွာ သံုးတဲ့ ground settlement marker ေနရာခ်တဲ့ သေဘာကို ျမင္ႏုိင္ပါတယ္။

ပံု ၄ မွာ ground settlement markers ၂ ခုရဲ႕ ၁၁ လအတြင္း တျဖည္းျဖည္း နိမ့္က်လာတဲ့ settlement profile နမူနာကို ျမင္ႏုိင္ပါမယ္။ စင္ကာပူ ဆုိဒ္တခုက တကယ့္ profile တခုပါ။

ပံုကိုၾကည့္ရင္ ၂၀၁၃ ဒီဇင္ဘာေလာက္က zero မွာ ရွိေနျပီး ၊ ၂၀၁၄ ႏို၀င္ဘာေရာက္ေတာ့ ၆၅ မီလီမီတာေလာက္ နိမ့္က်လာတာကို ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေျမမတူးလုပ္ငန္းစျပီး ရက္ပိုင္းအတြင္းမွာ ေျမနိမ့္က်မႈ မသိသာေပမယ့္ ၊ အခ်ိန္ ၾကာလာေတာ့ သိသာလာပါတယ္။

ေျမမတူးခင္ကတည္းက မတိုင္းထားဘူးဆိုရင္ ၆၅ မီလီမီတာ (၂.၅ လက္မ) ေလာက္ နိမ့္က်ေနတာကို ဆိုဒ္မွာ သြားၾကည့္ရင္ ျမင္ႏုိင္ဖုိ႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။

နိဂံုး ...

ကိုယ့္ဆုိဒ္မွာ ေျမတူးလုပ္ငန္းပါတဲ့အခါ ၊ အထက္မွာ ညႊန္းထားတဲ့ နည္းလမ္းလုိ ရိုးရွင္းျပီး ေငြကုန္က်မႈ မရွိပဲ ၊ ဆိုဒ္ထဲက အင္ဂ်င္နီယာေတြ ကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္မယ့္ Settlement marker မ်ားကို အသံုးျပဳတဲ့ ground monitoring system ကို ပူးတြဲ အသံုးျပဳသင့္တယ္လုိ႔ အၾကံျပဳလိုပါတယ္။

markers ေတြရဲ႕ ေျမမတူးခင္ reduced level နဲ႔ ေျမတူးေနဆဲ ၊ ေျမတူးျပီး reduced level ေတြကို ျခားနားေပးျခင္းျဖင့္ ကိုယ့္ဆုိဒ္ေဘး၀န္းက်င္မွာ ေျမနိမ့္က်ေနတယ္ ၊ ေျမမနိမ့္က်ေနဘူး ဆိုတာကို အင္ဂ်င္နီယာ တဦးအေနနဲ႔ အလြယ္တကူ သိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ (၂၃-၁၁-၁၄)